Stokstaartjes zijn kleine, sociale dieren en staan bekend om hun schattige look en goede onderlinge samenwerking. Deze fascinerende wezens leven in delen van Afrika zoals de Kalahariwoestijn in Botswana, de Namibwoestijn in Namibië en in Zuid-Afrika. Met hun unieke eigenschappen hebben ze de harten van mensen over de hele wereld veroverd.
Wil je meer weten over deze schattige diertjes? Hier zijn een paar leuke weetjes over stokstaartjes.
Sociale dieren
Stokstaartjes zijn zeer sociale dieren en leven in groepen. Deze groepen bestaan soms uit wel 30 dieren van drie families. Ze werken samen bij activiteiten zoals jagen, persoonlijke verzorging en het bewaken van hun territorium. Elk stokstaartje speelt een belangrijke rol in de goed ontwikkelde sociale structuur. De een past op de jongen terwijl de anderen naar eten zoeken of de jongen leren hoe ze eten kunnen vinden en de wacht kunnen houden. Er zijn zelfs bedrijven die workshops houden waarbij stokstaartjes als voorbeeld worden genomen voor perfecte samenwerking, veiligheid, onderlinge banden en het belang van communicatie.
De wacht houden
Stokstaartjes staan bekend om de manier waarop ze de wacht houden. Ze staan om de beurt op wacht terwijl de rest op zoek is naar eten. Als een wachter gevaar ziet, maakt die geluid om de groep te waarschuwen zodat iedereen zich kan verstoppen. Wachters staan op hun achterpoten en scannen de omgeving op gevaar. Zodra ze gevaar spotten, slaan ze alarm zodat de rest van de groep kan vluchten. Stokstaartjes maken verschillende soorten geluiden, van alarmkreten om de groep te waarschuwen tot geluiden om te communiceren als ze naar eten zoeken. Ze hebben verschillende alarmkreten voor verschillende soorten roofdieren, bijvoorbeeld voor roofvogels en roofdieren op de grond.
Klein maar sterk
Stokstaartjes zijn kleine zoogdieren. Ze zijn slechts 25-35 cm lang en hebben een lange staart. Ondanks hun grootte, zijn ze veerkrachtig en snel en kunnen ze roofdieren verslaan die veel groter zijn dan zijzelf. Ze zien er misschien zacht en schattig uit, maar ze hebben zich aangepast aan een gevaarlijk leven. Neem als voorbeeld de manier waarop ze omgaan met schorpioenen. Stokstaartjes grijpen de schorpioen voordat deze kan aanvallen, bijten de angel eraf en wrijven de schorpioen door het zand om de laatste restjes gif te verwijderen. Daarna eten ze de schorpioen lekker op! Bovendien kunnen stokstaartjes goed tegen het gif van bepaalde slangen. Als ze worden gebeten, voelen ze zich even ziek, maar daarna herstellen ze volledig.
Alleseters
Stokstaartjes zijn omnivoren en hebben dus een heel gevarieerd dieet. Naast dat ze af en toe een schorpioen eten, bestaan hun maaltijden uit insecten, kleine zoogdieren, vogels, eieren en fruit. Overmatig vet wordt niet opgeslagen in hun lichaam, dus ze zijn voortdurend op zoek naar eten. Hierdoor zijn ze goed geschikt voor het leven in de woestijn, waar je nooit weet wat er nu weer op het menu staat. En wat wel heel bijzonder is, ze hebben geen water nodig naast hun maaltijden. Ze krijgen al het vocht dat ze nodig hebben binnen via hun voedsel.
Zonliefhebbers
Stokstaartjes liggen vaak te genieten in de zon en daarom worden ze ook weleens 'sun angels' genoemd. Door te zonnebaden reguleren ze hun lichaamstemperatuur en kunnen ze opwarmen tijdens koude ochtenden in de Afrikaanse woestijn. Na het opstaan gaan ze in de zon liggen om de zonnewarmte te absorberen.
Professionele gravers
Stokstaartjes zijn goede tunnelgravers met scherpe klauwen en stevige poten. Ze kunnen het equivalent van hun eigen lichaamsgewicht opgraven in slechts een paar seconden. Ze graven uitgebreide ondergrondse gangenstelsels die dienen als schuilplaats en als bescherming tegen roofdieren en extreme temperaturen. Deze gangenstelsels bestaan uit verschillende 'kamers' die met elkaar verbonden zijn door tunnels.
Familiedieren
Elke stokstaartjesfamilie bestaat uit een broedpaar en hun kinderen. Meestal kunnen de verschillende families uit een groep goed met elkaar overweg, maar er is wel een hiërarchie. De vrouwtjes zijn de dominantere leden van de groep en ouderen hebben een hogere sociale status. Stokstaartjes kunnen in het wild zo'n 8 jaar oud worden. De jongen worden met dichte ogen geboren en blijven de eerste paar weken in de ondergrondse kraamkamer. Ze worden niet verzorgd door hun ouders, maar door andere leden van de groep. Deze gezamenlijke verzorging is slechts één voorbeeld van hoe stokstaartjes als groep samenwerken, of het nu gaat om verzorging, voeding of oppassen op de jongste dieren.
Bron: Canva
Geen goede buren
Het kan er hard aan toe gaan als twee groepen stokstaartjes elkaar ontmoeten. Stokstaartjes hebben zelfs een van de hoogste percentages onderling geweld van alle zoogdieren en 19% sterft als gevolg van onderling geweld. Deze agressieve ontmoetingen zijn vaak een territoriumstrijd. Een goed leefgebied is essentieel om te overleven in een droog en heet klimaat zoals de Kalahariwoestijn. Stokstaartjes voeren een soort oorlogsdans uit om hun rivalen te intimideren, waarbij ze hun staarten rechtop houden en hun haren omhoog zetten zodat de groep groter lijkt. De groep zal ook hard sissen om andere groepen weg te jagen. Interessant genoeg hebben onderzoekers ook ontdekt dat lokale tradities verschillen tussen groepen, net zoals buurlanden verschillende culturele gewoonten kunnen hebben, zoals het belang van punctualiteit, het houden van een middagdutje, of het drinken van thee of een aperitief voor het diner. Sommige groepen staan laat op de dag op, terwijl andere groepen al vroeg actief zijn. Dit gedrag wordt van generatie op generatie doorgegeven.
Het snelle leven
Stokstaartjes kunnen hard rennen en heel goed klimmen. Deze vaardigheden zijn essentieel om te ontsnappen aan roofdieren en om snelle prooidieren zoals insecten en kleine reptielen te vangen. Dankzij hun snelle reflexen en scherpe zintuigen kunnen overleven in hun uitdagende omgeving. Tijdens de evolutie hebben ze belangrijke eigenschappen ontwikkeld, zoals zeer goede ogen om vogels ver weg aan de horizon te spotten. De zwarte banden rond hun ogen beschermen tegen de felle Afrikaanse zon, en tijdens het graven worden hun ogen bedekt met een membraan. Uit onderzoek is ook gebleken dat stokstaartjes zeer intelligent zijn. Ze hebben complex en goed gecoördineerd gedrag om taken uit te voeren als groep en als individu.
Bron: Canva
Maak kennis met de stokstaartjes
Hebben deze leuke weetjes over stokstaartjes je al overtuigd om een safari in Afrika te boeken en deze dieren in het wild te zien? Als je deze fascinerende wezens van dichtbij wilt observeren, ga dan op reis naar Namibie en Botswana, waar je deze diertjes in het wild tegen kunt komen.
Ga mee met een van onze kleine groepsreizen of een individuele roadtrip voor onvergetelijke ontmoetingen met wilde dieren in Afrika.
