Botswana staat in de top 5 van favoriete bestemmingen in zuidelijk Afrika. En daar is een reden voor. Botswana, als buurland van Namibië, Zimbabwe en Zuid-Afrika, trekt met zijn natuurschoon toeristen uit de hele wereld aan. De Okavango-delta, de droge uitgestrektheid van de Kalahari-woestijn en de indrukwekkende olifanten, leeuwen, giraffen en nog veel meer, zijn maar een paar voorbeelden van wat Botswana tot een heel bijzondere vakantiebestemming maakt.
Maar dat is niet de enige reden, waarom de Republiek Botswana, zoals het land officieel heet, wereldwijd de aandacht trekt. Sinds de onafhankelijkheid van Groot-Brittannië is het de politieke leiders van Botswana gelukt om er een van de welvarendste landen van Afrika van te maken. Hoe ze dat gedaan hebben, lees je hier.
Snelle economische groei, ondanks slechte startpositie
Alle begin is moeilijk: de uitgangspositie van Botswana was namelijk niet best. Het binnenland heeft bijvoorbeeld, anders dan de buurlanden, geen directe toegang tot de zee. Akkerbouw is in het overwegend droge land op maar een paar procent van het oppervlak mogelijk. En uiteraard heeft ook het onrecht van het kolonialisme zijn sporen op Botswana achtergelaten.
Toch groeit de economie sterk, sinds de Botswanen na het einde van het kolonialisme de macht in handen hebben. In het onafhankelijkheidsjaar 1966 lag het bruto binnenlands product bij een schamele 518 dollar per inwoner per jaar. Vijftig jaar later heeft dat cijfer zich vervijftienvoudigd tot 8.031 dollar. Een bewonderenswaardige prestatie, zeker vergeleken met de buurlanden, waar het bbp in dezelfde periode met maar ongeveer 30% groeide.
Bron: Canva
Diamanten
Een van de succesgeheimen van Botswana is ongetwijfeld de grote diamantreserves die het land rijk is. De eerste glinsterende steentjes werden al in 1938 in het Britse protectoraat Bechuanaland gevonden. Eind jaren ‘50 werd begonnen met groots opgezette ontginningen. Nog geen dertig jaar later was Botswana wereldwijd de grootste diamantproducent.
Tegenwoordig maakt diamant rond 30% uit van de staatsinkomsten en 90% van de export. En dat is niet alles. De diamantsector is goed voor ongeveer 10.000 banen en vormt de belangrijkste inkomstenbron voor menig grote familie. Het land profiteert bovendien van investeringen en belastinginkomsten en van alle bedrijven die deel uitmaken van de verschillende arbeidsprocessen rondom de diamant: van de ontginning van de ruwe diamant tot de productie van de sierraden – allemaal zijn ze in Botswana gevestigd.
Bron: Canva
Goed regeringsbeleid
Terwijl andere landen, zoals Nigeria, het slachtoffer werden van de ‘vloek van de hulpbronnen‘ – als voorbeeld wordt vaak Nigeria genoemd met zijn rijke oliereserves – is het de machthebbers van Botswana gelukt te voorkomen dat de rijkdommen verspild werden.
Daarvoor hebben vooral de eerste president Seretse Khama en zijn opvolger Ketumile Masire gezorgd. De inkomsten uit de diamantwinning gingen, in plaats van dat ze corruptie en politieke instabiliteit aanwakkerden, naar de gezondheidszorg en het onderwijs – voorzieningen die tegenwoordig voor bijna alle Botswanen gratis beschikbaar zijn. Dankzij dit zorgvuldige beleid, gaat in Botswana op dit moment 90% van de kinderen naar de basisschool.
Eén van de redenen voor Botswana’s postkoloniale succes is dat bij het vormen van de regering en van de maatschappelijke organisatie de tradities in ere zijn gehouden. De nieuwe nationale regering profiteerde van deze structuren en slaagde erin de twee systemen op een winstgevende manier onder één hoed te brengen. Vergeleken met veel andere Afrikaanse landen betekent dit dat de staat niet concurreert met de traditionele structuren, maar ervan profiteert.
De welvaart die het onderwijs, in combinatie met het goede regeringsbeleid, opleverde is overal te zien: schone steden, een efficiënte werkcultuur, vrije verkiezingen, weinig corruptie, een goed wegennet en vaste taxiprijzen in plaats van woekerprijzen om toeristen op te lichten. En vrede – een toestand, waar veel andere Afrikaanse landen alleen maar van kunnen dromen.
Gelijke rechten voor etnische groepen
Net als veel andere Afrikaanse landen bestaat de Botswaanse bevolking uit verschillende etnische groepen die zich identificeren met hun etnische achtergrond. Er leven in totaal twaalf etnische groepen in Botswana. De Tswana vormen met rond 70% de grootste groep. Daarna komen de Kalanga die uit ongeveer 20% van de Botswanen bestaat. De Basarwa vormen circa 2% van de bevolking. De overige 8% bestaat uit de Batswapong, Babirwa, Bakgalagadi, Bayei, Hambukushu, Basubiya, Banoka, Bahurutshe en Baherero.
Het bundelen van zo veel verschillende interesses in één land, zonder dat iemand zich achtergesteld voelt, is een evenwichtsoefening die de meeste Afrikaanse landen na hun onafhankelijkheid moesten voltooien. Veel van die landen zijn er niet in geslaagd en hebben tot de dag van vandaag te maken met etnische conflicten. Maar in Botswana konden vanaf het begin alle etnische groepen even veel profiteren van de groeiende welvaart. Dat lukte omdat op de politieke functies altijd vertegenwoordigers van de verschillende etnische groepen zaten. Dat is pas gelijke behandeling!
Bron: Canva
Natuurbescherming
De talrijke beschermde natuurgebieden van Botswana getuigen van nog een reden voor Botswana’s welvaart. De Big Five trekken elk jaar miljoenen toeristen aan die het land veel geld en werkgelegenheid opleveren. Natuurbescherming is in Botswana van groot belang. Want toeristen die het land vooral vanwege de safari’s bezoeken, vormen een belangrijke bron van inkomsten. Volgens berekeningen van de World Travel and Tourism Council werkt meer dan tien procent van de Botswanen in het toerisme.
Toeristen bezoeken in Botswana vooral de vier nationale parken: Het Chobe National Park in het groene noorden van Botswana, het Kgalagadi Transfrontier Park met de typische rode duinen en eindeloze droogheid in het zuiden, het Makgadikgadi Pans National Park met de spectaculaire zoutvlaktes en ten slotte de uitgestrekte steppen van het Nxai Pan National Park. Daarnaast zijn grote delen van het land wild- en natuurreservaat en daarom beschermd. Veertig procent van Botswana’s oppervlak is een beschermd gebied of een nationaal park!
En daarvan profiteren in de eerste plaats de dieren! Botswana telt 130.000 olifanten. In enorme kuddes tref je ze vooral aan in de buurt van de Chobe rivier. In de Okavango-delta wonen 1.200 van de in totaal 20.000 Afrikaanse leeuwen. En verder zijn er natuurlijk giraffen, nijlpaarden, zebra’s, antilopen en nog veel meer. Er staan geen hekken, waardoor de dieren vrij door de savanne kunnen trekken en op hun natuurlijke manier kunnen migreren.
Bron: Canva
Een rooskleurige toekomst voor Botswana?
Ondanks het succes van de afgelopen decennia, is er natuurlijk ook in Botswana ruimte voor verbetering. De werkeloosheid is bijna 25% en is vooral sinds 2019 opgelopen. Daarover en over andere onderwerpen is onvrede, die steeds vaker tot uiting komt.
De regeringspartij Botswana Democratic Party (BDP) wordt verweten dat ze steeds autoritairder worden. Grote bevolkingsgroepen worden bij de verdeling van de rijkdom buitengesloten.
Een andere smet op Botswana’s blazoen is dat ondanks het uitstekende gezondheidssysteem ook Botswana niet verschoond is gebleven van het hiv-virus. Volgens schattingen is twintig procent van de bevolking besmet. De gevolgen zijn stigmatisering, veel wezen en economische verliezen.
Zal Botswana en zijn bevolking dus verder kunnen profiteren van de rijke bodemschatten en de paradijselijke natuur? Dat hangt er in grote mate van af of de politiek de juiste beslissingen neemt.
Bezoek onze website voor meer informatie over onze reizen naar Botswana: https://www.africaventura.nl
