De bijzondere natuur, prachtige landschappen en culturele diversiteit maken van Zuid-Afrika een van de populairste bestemmingen op het Afrikaanse continent. Muziek is een goede start om de cultuur van een land te leren kennen.
Ken je Zuid-Afrikaanse muziek? We willen je graag wat meer vertellen over de verschillende klanken en ritmes van het land.
Zuid-Afrikaanse muziek door de jaren heen
De muziekgeschiedenis van Zuid-Afrika is fascinerend en veelzijdig door de vele soorten muziek in het land die elkaar ook hebben beïnvloed. Al sinds de koloniale tijd ontstaan er steeds nieuwe muzieksoorten doordat muzikanten inheemse ritmes en klanken combineren met muziek uit andere landen. Hierdoor ontstonden allerlei bijzondere muziekstijlen die kenmerkend zijn voor het zuiden van het Afrikaanse continent.
Muziek is hier een oeroude kunst. Of je nu bij de Zulu, Xhosa, Ndebele of Sotho bent, muziek speelt een centrale rol bij elke stammenbijeenkomst.
Tijdens de Nederlandse koloniale periode aan het begin van de 17e eeuw, gebruikten en bewerkten de lokale bevolking muziekinstrumenten en -stijlen uit het westen. De Khoikhoi bespeelden bijvoorbeeld de ramkie, een 3- of 4-snarige gitaar, waarmee ze liederen uit hun cultuur en westerse folklore combineerden.
De Khoi gebruikten ook de mamokhorong, een eensnarige viool om muziek te maken op om te dansen. In het koloniale centrum Kaapstad kwamen vele culturen uit de hele wereld samen.
Met de komst van de missionarissen ontstonden in het binnenland weer andere muziekstijlen. In het eind van de 19e eeuw componeerde de Zuid-Afrikaanse componist John Knox Bokwe hymnen met de traditionele mondharmonicaklanken van de Xhosa. In 1897 schreef Enoch Sontonga het lied Nkosi Sikelel' iAfrika (God zegene Afrika), dat later door de bevrijdingsbeweging werd overgenomen en integraal deel uitmaakt van het Zuid-Afrikaanse volkslied.
Missionarissen hadden ook invloed op de evangeliebeweging, die in dit deel van de wereld nog steeds een grote rol speelt. Er zijn in het land veel beroemde muzikanten die zo succesvol zijn in dit genre, dat ze gouden en platina platen hebben verdiend met hun nummers.
Muziek als politiek activisme
Zuid-Afrika heeft een turbulente politieke geschiedenis en in de jaren 1980 en 1990 waren er in het land veel concerten met als thema racisme en mensenrechten.
Met de komst van het zwarte meerderheidsbewind in 1994 stond Zuid-Afrika niet langer in de voorhoede van het wereldwijde mensenrechtenactivisme, maar veranderde het snel in een regionale economische en culturele grootmacht. Tegenwoordig hoor je elke vorm van internationale muziek in Zuid-Afrika.
Daarnaast komen een paar van de grootste namen uit de jazz- en wereldmuziek uit Zuid-Afrika. Daarom is het land een bijzondere muziek- en cultuurbestemming.
Wereldwijd bekende artiesten
Zuid-Afrika is altijd al een populair internationaal muziekpodium geweest. Ook al hoor je nu in de grote steden veel Amerikaanse en Britse muziek, toch zijn er ook een aantal Zuid-Afrikaanse artiesten internationale sterren geworden. Een reis naar Zuid-Afrika geeft je de kans om niet alleen kennis te maken met de muziek van inheemse volkeren, maar ook om enkele wereldklassiekers te (her)ontdekken.
Jazzfans kennen vast de pianist Dollar Brand (nu Abdullah Ibrahim), die beschouwd wordt als een van de grondleggers van de Modern Creative-stijl in de jazzmuziek. Hugh Masekela is ook een belangrijke jazz- en wereldmuziekpionier uit Zuid-Afrika. In veel van zijn teksten uit de tijd van de apartheid geeft hij kritiek op de toenmalige leefomstandigheden. We mogen ook zeker de creatieve beats van Pops Mohamed niet vergeten. Al deze artiesten met hun verschillende muziekstijlen hebben ook succes geboekt in Europa.
Een ander wereldwijd succes is de a-capellagroep Ladysmith Black Mambaz. Leadzanger Joseph Shabalala heeft gouden en platina platen en een Grammy Award gewonnen. En elke Paul Simon-fan kent natuurlijk het nummer Graceland.
Maar de bekendste artiesten zijn misschien wel Myriam Makeba en Johnny Clegg. Myriam Makeba uit Johannesburg veroverde de muziekwereld met haar hit Pata. Ze wordt ook wel Mama Africa genoemd en was een iconische anti-apartheidsactiviste. Ze stierf op 76-jarige leeftijd tijdens een optreden in Italië terwijl ze haar legendarische nummer zong.
Johnny Clegg is vooral bekend om zijn nummers Asimbonanga, Scatterlings of Africa, I Call Your Name en African Shadow Man. Hij is ook wel bekend als White Zulu en wordt gezien als de grootste internationale ster van Zuid-Afrika. Met zijn 17 albums is hij een ambassadeur voor Zuid-Afrikaanse muziek en met zijn originele, eclectische stijl bereikt hij alle uithoeken van de wereld. De in Engeland geboren artiest zingt zowel in het Zulu als in het Engels.
Zuid-Afrikaanse muziekgenres
De meeste mensen die naar Zuid-Afrika komen verwachten 'typisch Afrikaanse' muziek te horen. Maar er is niet één soort Afrikaanse muziek, er is een heel spectrum van inheemse stijlen, van vroege gospel en a capella tot township jazz. Inheemse Zuid-Afrikaanse straatmuziek is zelfs een academisch onderwerp dat wordt bestudeerd in culturele instituten over de hele wereld.
Zuid-Afrika wordt vaak de regenboognatie genoemd vanwege de vele verschillende etnische groepen die hier samenleven. Elke reiziger zal merken dat dit wordt weerspiegeld in de cultuur en de muziekstijlen van het land. De keuze varieert van Zuid-Afrikaanse kamerorkesten tot de bruisende energie van kwaito en bijna alles daartussenin.
Vandaag de dag is er steeds meer muziek uit genres als drum and bass, Afrikaans, psychedelische trance en metal te vinden in het land. Er zijn ook veel artiesten die muziek maken met cross-overs uit verschillende genres, waarbij vaak Afrikaanse muziek wordt gecombineerd met muziek uit andere landen.
Die Antwoord (Het Antwoord in het Afrikaans) is op dit moment een van de bekendste bands van Zuid-Afrika. Ze zijn avant-gardistisch, extravagant en zeer origineel en mixen stijlen als hiphop, rap en rave met pop en elektronische muziek.
Muziek voor elke gelegenheid
Net als op de rest van het Afrikaanse continent is muziek een onmisbaar onderdeel van het dagelijkse leven. Samen met andere nationale hobby's, zoals voetbal, brengt muziek mensen samen. Talloze organisaties in townships en buurten in het hele land helpen duizenden mensen hun brood te verdienen met hun muzikale talenten. Of het nu een doop, bruiloft of andere gelegenheid is, muziek en bands mogen niet ontbreken. In het weekend komen de belangrijkste Zuid-Afrikaanse toeristische bestemmingen tot leven met muziekgroepen en traditionele dansen.
Festivals en concerten
Festivals en concerten staan prominent op de Zuid-Afrikaanse evenementenkalender. Bijvoorbeeld Splashy Fen en Oppikoppi, waar je de traditionele Afrikaanse muziek en cultuur kan ervaren, en natuurlijk het jaarlijkse Cape Town International Jazz Festival. Maar ook in openbare parken, botanische tuinen, op stranden en in de openlucht worden overal in Zuid-Afrika geïmproviseerde zomerfestivals gehouden.
Conclusie: Er is altijd iets te beleven in Zuid-Afrika. De muziekindustrie is levendig, bruisend en dynamisch met overal in het land grote en kleine podia. De lokale muziek is een prachtige manier om de Zuid-Afrikaanse cultuur te leren kennen en begrijpen.
Daarom bieden wij een heel bijzondere ervaring tijdens onze rondreis door Zuid-Afrika, namelijk een Jazz Safari in Kaapstad. Tijdens deze speciale muziektour krijg je de kans om diep in de jazzmuziek van de stad te duiken en lokale jazzmuzikanten thuis te bezoeken. Hier krijg je een intiem en authentiek kijkje in het leven van de artiesten, vol muziek, engagement en plezier.
Wil je meer weten over onze speciale aanbiedingen en de verschillende activiteiten, bekijk dan onze Afrika-rondreizen op onze website.
